Όταν ήταν μωρό, η πιπίλα ή το μπιμπερό τη νύχτα σας ήταν, μερικές φορές, πολύτιμα…
Τώρα που έχει περάσει τα δύο χρόνια, αυτό το πράγμα που κρέμεται συνεχώς από το στόμα του ή το μπιμπερό με το νεράκι, που συνεχίζει να ζητάει όταν πλαγιάζει, σας σπάει τα νεύρα.
Γιατί πρέπει να πείσετε το παιδί να τα αποχωριστεί;
Για να μην εγκλωβίσετε το παιδί σε μια εικόνα μωρού
που έχει ανάγκη να θηλάζει για να ηρεμεί.
Πιο πολύ κι από το αγαπημένο του αντικείμενο (που κατ’ αρχήν το παιδί δε βάζει στο στόμα) ή το δάχτυλο που βυζαίνει (που το ανακάλυψε μόνο του), το μπιμπερό ή η πιπίλα (που του δώσατε εσείς) εκφράζει την εξάρτηση από τη μητέρα. Από μία ορισμένη ηλικία και μετά (συνήθως όταν αρχίζει να πηγαίνει στο σχολείο), αν το παιδί σας δεν καταφέρνει να τα αποχωριστεί, αυτό σημαίνει, κατά πάσα πιθανότητα, πως δυσκολεύεται να «κόψει τον ομφάλιο λώρο» σε σχέση μ’ εσάς. Αυτός ο δεσμός, ο υπερβολικά δυνατός, που σας ενώνει και τους δυο, ενδέχεται, κάποια στιγμή, να εμποδίσει την προσωπική συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Μετά από κάποια ηλικία, πιπίλες και μπιμπερό δημιουργούν εθισμό και αποτελούν τροχοπέδη στην αυτονομία του παιδιού.
Για να μην επιβραδύνετε τη φάση της εκμάθησης,
κάνοντάς το να μένει πίσω σε σχέση με τα άλλα παιδιά της ηλικίας του.
Το να μασουλάει, να βυζαίνει, να γλείφει… με δυο λόγια, να χρειάζεται διαρκώς κάτι στο στόμα μπορεί να δημιουργήσει επιβράδυνση στην εκμάθηση του λόγου και προβλήματα άρθρωσης (ψευδίσματα…) ή κατάποσης (σάλια)… Όλα αυτά ενδέχεται να προκαλέσουν στο παιδί την αίσθηση πως είναι «διαφορετικό» από τους φίλους του, ή και ανίκανο, γεγονός που θα το κάνει να υποφέρει.
Πώς να το βοηθήσετε να τα αποχωριστεί;
Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή
Αποφεύγοντας τις κρίσιμες στιγμές για το παιδί (γέννηση ενός μικρού αδερφού, φάση της αυτονόμησης σε σχέση με την τουαλέτα…) ή για εσάς (αλλαγή δουλειάς, μετακόμιση…). Προτιμήστε μια ήρεμη περίοδο – για παράδειγμα, μια περίοδο διακοπών, όπου όλη η οικογένεια είναι χαλαρή.
Περιορίστε σιγά – σιγά το πεδίο χρήσης του αντικειμένου
Πρώτα, σε σχέση με το χώρο:
Δεχτείτε να χρησιμοποιεί την πιπίλα του μόνο στο σπίτι (κι όχι πια στο δρόμο, στο πάρκο ή στο σπίτι των φίλων…), στη συνέχεια μόνο στο δωμάτιό του και τέλος μόνο στο κρεβάτι του. Το παιδί εμφανίζεται στο σαλόνι με την πιπίλα του; Πείτε του: «Εμένα, αυτή η πιπίλα μ’ ενοχλεί, γι’ αυτό να πας στο δωμάτιό σου».
Έπειτα σε σχέση με το χρόνο:
Να του επιτρέπετε τη χρήση της πιπίλας μόνο κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού ύπνου ή της νύχτας, έπειτα μόνο το βράδυ για να κοιμηθεί. Τέλος, αν πρόκειται για το μπιμπερό, να το επιτρέπετε μόνο στο πρωινό γεύμα. Στο τέλος το παιδί σας δε θα το χρειάζεται πια. Μια συμβουλή: για να διευκολύνετε τον αποθηλασμό, να βάζετε στο μπιμπερό σκέτο νερό (και όχι κόκα κόλα ή σοκολατούχο γάλα…) και να μειώνετε σταδιακά την ποσότητα, μέρα με τη μέρα, μέχρι να την ελαχιστοποιήσετε εντελώς. Στη συνέχεια, θα είναι πολύ εύκολο να του δίνετε ένα ποτήρι νερό «όπως οι μεγάλοι», που θα το αφήνετε πάνω στο κομοδίνο του.
Να χρησιμοποιείτε τις σωστές λέξεις
Πείτε του μαζί με τον πατέρα του: «Άκουσε, το έχουμε κουβεντιάσει πολλές φορές. Τώρα είσαι μεγάλος πια. Είμαστε πολύ περήφανοι για σένα. Νομίζουμε πως δε χρειάζεσαι πια τέτοια πράγματα». Και προτείνετέ του, για παράδειγμα, να δώσει την πιπίλα του ή το μπιμπερό του στο αρκουδάκι του. Να το επαινείτε κάθε φορά που ξεπερνάει κάποιο στάδιο, αλλά ποτέ την ίδια στιγμή που το κάνει, επειδή μπορεί να αναζωπυρώσετε την αίσθηση της στέρησης.
Να αποφεύγετε τις κλασικές φράσεις του τύπου: «Αυτά τα πράγματα είναι για τα μωρά, είναι κακά» (που ταπεινώνουν και ενοχοποιούν) και τις υποτιμητικές συγκρίσεις με το μικρό του αδερφό (με τον ξάδερφο, το φίλο…), που «δεν είχε ποτέ πιπίλα». Τις άδικες κουβέντες (δημόσια ή στο σπίτι), που δείχνουν πως έχετε ξεχάσει ότι εσείς οι ίδιοι κάποια μέρα του βάλατε στο στόμα μια πιπίλα (ένα μπιμπερό…) γιατί έτσι σας βόλευε.
Τη νύχτα συνεχίζει να τα χρειάζεται;
Είναι φυσιολογικό. Τη νύχτα είναι πάντα πιο δύσκολο για το παιδί να είναι μεγάλο και αυτόνομο απ’ ότι τη μέρα. Το ίδιο ισχύει για τις πάνες και για το αγαπημένο του αντικείμενο.
Αναρωτηθείτε πάνω στους βαθύτερους λόγους που σας οδήγησαν κάποια μέρα, όταν το παιδί σας ήταν μωρό, να του δώσετε μπιμπερό τη νύχτα ή πιπίλα. Σίγουρα το κάνατε για να βοηθήστε μια κατάσταση: να το ευχαριστήσετε, να το ηρεμήσετε, να ησυχάσετε λίγο κι εσείς, να μην ακούτε πια τις φωνές και τα κλάματά του… Ίσως να το κάνατε και για να μην το στεναχωρήσετε, αφήνοντάς το να κλαίει μόνο του, στο κρεβάτι του. Σήμερα, σκεφτείτε τι έχει αλλάξει. Το παιδί σας δεν είναι πια στην ηλικία όπου τα παιδιά κλαίνε τη νύχτα. Και ξέρετε πως δεν μπορεί να μεγαλώσει χωρίς όρια και περιορισμούς. Μη νιώθετε ένοχοι. Όταν λέτε «όχι», όταν επιβάλλετε όρια και γίνεστε αυστηροί, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα πως καταφεύγετε σε καταπιεστικές συμπεριφορές, από αυτές που καταδικάζουν ψυχαναλυτές όπως είναι η Άλις Μίλλερ. Μπορείτε να βάζετε όρια στο παιδί σας με τρόπο ολότελα διαφορετικό από εκείνους του παρελθόντος. Ακόμα και η απλή συνειδητοποίηση όλων αυτών, επιτρέπει συχνά την επίλυση του προβλήματος
Κοιμήθηκε μια νύχτα χωρίς την πιπίλα του (το μπιμπερό…), αλλά την ξαναζητάει την επομένη; Μη λυγίσετε. Να το επαινέσετε για το κατόρθωμα της προηγούμενης νύχτας. Αλλά να φανείτε αποφασιστικοί: «Καταλαβαίνω πως σου φαίνεται δύσκολο, αλλά το έχουμε συζητήσει: όλοι πρέπει να μεγαλώνουμε. Δεν ξαναγυρίζουμε ποτέ πίσω».
Δεν θέλει καν να δοκιμάσει να τα αποχωριστεί για μια νύχτα; Ένα βράδυ αρνηθείτε κατηγορηματικά να του δώσετε το αντικείμενό του, λέγοντας: «Το έχουμε κουβεντιάσει πολλές φορές. Όταν ήσουν μικρός, χρειαζόσουν πράγματι αυτό το μπιμπερό κι εγώ σου το έδωσα. Τώρα, είσαι μεγάλος και αυτό πρέπει να σταματήσει. Ανάλαβε τις ευθύνες σου. Έτσι πρέπει». Μήπως είστε αυταρχικοί; Όχι: όταν νιώθετε σίγουροι για τον εαυτό σας, βοηθάτε το παιδί να πάρει κάποια απόφαση που δεν μπορεί να πάρει από μόνο του και το βοηθάτε να μεγαλώσει. Θα δείτε, όταν θα καταφέρει να ξεφορτωθεί την πιπίλα του ή το μπιμπερό, πόσο περήφανο θα νιώθει και πόσο θα προοδεύσει στο θέμα της αυτονομίας του!
